CUBA VẪN ĐẸP, VÀ NGHÈO (phần 3)
--- Trích sách "Người tình Havana", top 1 best seller du ký Tiki.
Trong khi đại bộ phận dân chúng Cuba sống bằng đồng lương thấp kỷ lục, thấp đến sững sờ và thấp đến sốc cả óc, thì dĩ nhiên người ta phải tìm những cách khác nhau để tồn tại.
Phổ biến nhất là làm hai nghề. Sáng bác sĩ chiều phục vụ bàn, ngày đi dọn dẹp ở homestay chiều đi làm y tá, kỹ sư cơ khí kiêm sửa đồ gia dụng, chơi trong ban nhạc kiêm pha chế, vân vân và mây mây.
Những thành phần thức thời khác thì tham gia vào ngành công nghiệp du lịch, cho thuê phòng trọ trong nhà homestay (casa), mở quán ăn nhà hàng, làm tour guide, lái xe mui trần cổ,...Với số này thì tiền kiếm được bằng CUC, hẳn nhiên phải tốt hơn CUP.
*
Chính vì sự thiếu hụt trên diện rộng của một loạt các mặt hàng tiêu dùng phổ biến như xà bông, dầu gội, kem đánh răng, bút viết tập vở...nên những người tham gia vào thị trường chợ đen cũng có thể kiếm bẫm.
"Đi buôn" và "đánh hàng" từ nước ngoài về là cách phổ biến nhất. Bạn tour guide của tôi kể, Chính phủ Cuba cho phép mỗi người dân một năm được ra nước ngoài và mang về đến sáu kiện hàng mà chỉ phải đóng thuế 40 CUC (928K) cho ngần ấy thứ.
Nên ở Cuba cái gì cũng thiếu mà cái gì cũng có. Bên trong một căn chung cư cũ mèm xập xệ bé bằng lỗ mũi, tôi ngạc nhiên thấy cái TV màn hình phẳng to tổ bố đặt trên bàn. Anh bạn bán tranh trên đường phố khoe cái xe mô tô $9,000 vừa mua và độ lại. Iphone đời mới nhất muốn mua cứ ra chợ đen là có.
Vậy ai có được "đặc quyền" đi ra nước ngoài để buôn, trong lúc gần như chả quốc gia nào trên thế giới muốn cấp Visa cho người Cuba? Phần lớn là quan chức và COCC, những người có mối quan hệ trong bộ máy quyền lực của Cuba.
Bởi ra nước ngoài là một việc làm quá khó đối với người dân thường. Một chiếc hộ chiếu tốn $100, nhưng Visa thì lằng nhằng vô số điều kiện. (Chỉ có Nga là miễn Visa cho Cuba, nhưng vé máy bay cũng chết tiền.)
Ví dụ để đi Mexico, một người Cuba phải có ít nhất $3,000 gửi trong ngân hàng trong vòng sáu tháng. Đây được coi như một khoản "thế chân", "ký gửi" phòng khi sang Mexico rồi trốn mất. Với mức lương $12-20/tháng thì có mơ cả đời cũng chẳng ai đi được nước ngoài.
Do đó, du lịch trở thành một "đặc quyền" của giới nhà giàu Cuba.
*
Trong khi khách du lịch đến Cuba hầu như không biết gì về sự tồn tại của hai hệ thống tiền khác nhau, họ cũng không hề biết đời sống Cuba thực sự khốn khó như thế nào.
Họ chỉ biết khách sạn năm sao ở Cuba vẫn đắt, bữa ăn trong nhà hàng giá OK và một cuốc xe mui trần dạo phố cũng chẳng rẻ.
Họ không biết chiếc ly vừa làm bể trong nhà hàng là cả tháng lương của anh chàng phục vụ, vài CUC tiền tip là 1/3 tháng lương của anh đầu bếp có thể nuôi được cả một gia đình, và một đêm casa trong thành phố nhỏ nọ đáng giá một tháng đi làm của anh nhân viên nhà nước kia.
Ai qua Cuba cũng ngạc nhiên vô cùng vì thỉnh thoảng đi vệ sinh cũng phải trả giá. Xe dừng ở trạm nghỉ chân, xe dừng ở trạm xăng, đi vệ sinh trong nhà hàng, bảo tàng, sân bay...gần như lúc nào cũng có người ngồi để phát giấy và thu tiền.
Dọn nhà vệ sinh là một nghề "khá" ở Cuba chứ đừng đùa. Ai đã có chỗ rồi thì giữ rịt vì có khi kiếm một ngày còn hơn cả viên chức nhà nước làm cả tháng.
*
Có lần mấy anh chị đi cùng tôi vào cửa tiệm mua xì gà ở Trinidad. Cô bán hàng không quen phục vụ nhiều khách cùng một lúc (đã nói bên này mần ăn cái gì cũng từ từ thong thả) nên rối tung rối mù. Đúng lúc ấy một cặp Tây bước vào và thó luôn một hộp xì gà đang đặt trên bàn.
Cô bán hàng hốt hoảng vì hộp xì gà vừa mất đáng giá hơn cả tháng lương của cô. Thấy tội quá nên một anh trong nhóm cho cô số tiền này để bù vào, sau khi giải thích là giúp cô chứ không ai trong nhóm người Việt chôm hộp xì gà.
Những anh chị đã từng sống qua thời tem phiếu bao cấp, sang đến Cuba như quay trở về quá khứ. Và chẳng ai tin rằng thế kỷ 21 vẫn còn tồn tại một đất nước giống như thế này.
Sang Cuba vui thì vui đấy, nhưng nó cứ ngậm ngùi, thương thương, buồn buồn thế nào.
Thôi thì, ai muốn đến Cuba để thấy Cuba đẹp, Cuba vui thì cứ đến, ai muốn sang để nhìn lại một thời quá khứ càng nên sang, và ai đi để thương Cuba như tôi thì cứ đi. Vì rốt cuộc thì cũng không còn mấy đất nước trên hành tinh giống như thế này nữa.
--- Trích sách "Người tình Havana", top 1 best seller du ký Tiki: http://bit.ly/nguoitinhhavana
--- Tác giả: Hang Dinh ---
#NgườiTìnhHavana #ĐinhHằng
Search